In de wereld van cybersecurity is lateral movement een steeds grotere bedreiging. Maar wat betekent deze term precies, hoe gebruiken aanvallers deze techniek, en – het allerbelangrijkst – hoe kun je jezelf en jouw bedrijf hiertegen beschermen?
Deze term prikkelde mijn nieuwsgierigheid tijdens mijn cursus SC 900 van Microsoft. Movement is verhuizing of verplaatsen en hoe zag ik dat in de context van cybersecurity? Reden te meer om dieper in dit onderwerp te duiken. Ga je mee?
Wat is Lateral Movement in cybersecurity?
Lateral movement is een techniek die cybercriminelen gebruiken. Ze verplaatsen zich hiermee in je netwerk, nadat ze toegang hebben gekregen. Aanvallers gaan eerst op verkenning voordat ze waardevolle gegevens stelen of systemen beschadigen. Ze verplaatsen zich als het ware “lateraal” – dus van systeem naar systeem. Daarmee willen ze toegang krijgen tot accounts met hogere rechten of kwetsbaarheden vinden die hen dieper het netwerk inleidt. Dit proces is vaak complex en detectie is moeilijk omdat hackers zich net zo gedragen als normale gebruikers.
Waarom is Lateral Movement zo gevaarlijk?
Aanvallen waarbij lateral movement wordt gebruikt kunnen zich lange tijd onopgemerkt voltrekken (detectie is immers moeilijk). Zo kunnen aanvallers zich lange tijd in je netwerk verbergen en hebben ze meer tijd voor het vinden van waardevolle gegevens of het aantasten van belangrijke infrastructuur. De schade die door deze aanvallen ontstaat, kan aanzienlijk zijn:
- Diefstal van gevoelige informatie zoals klantgegevens of bedrijfsgeheimen
- Schade aan kritieke systemen, wat leidt tot verstoring van bedrijfsprocessen
- Reputatieschade wanneer vertrouwelijke gegevens op straat komen te liggen
Hoe werkt Lateral Movement: belangrijke technieken
Er zijn verschillende technieken waarmee cybercriminelen zich lateraal door een netwerk verplaatsen. Een aantal veelvoorkomende methoden zijn:
- Credential Dumping – Hackers stelen inloggegevens van computers die ze al hebben gehackt. Met die wachtwoorden en gebruikersnamen komen ze dan bij andere computers of delen van het netwerk. Zo kunnen ze steeds verder het netwerk in zonder dat je het door hebt. .
- Pass-the-Hash aanvallen – Hackers gebruiken versleutelde versies van wachtwoorden, zogenaamde “hashes,” en loggen in zonder dat ze het echte wachtwoord weten. Met die versleutelde codes doen ze alsof ze het wachtwoord hebben, zodat ze toch binnenkomen.
- Remote Desktop Protocol (RDP) misbruik – Hackers gebruiken een soort afstandsbediening, RDP genoemd en gaan van de ene computer naar de andere, binnen hetzelfde netwerk. Zo kijken ze rond en hacken meer dingen zonder fysiek bij die computers te zijn.
Lateral movement wordt steeds vaker ingezet door cybercriminelen in uiteenlopende branches. Deze ontwikkeling benadrukt het belang van een sterke beveiligingsstrategie, vooral voor bedrijven die met gevoelige informatie werken. De tools om het te voorkomen beveiligen bedrijven en hun netwerken tegen ongeautoriseerde toegang. Dit is in lijn met de NIS-2 vereisten voor het waarborgen van de integriteit en beschikbaarheid van netwerken.
Hoe kun je Lateral Movement voorkomen?
Het voorkomen van lateral movement vraagt om een proactieve aanpak en de juiste beveiligingsmaatregelen. Hier zijn drie essentiële stappen om deze aanvallen te blokkeren:
- Netwerksegmentatie – Deel je netwerk op in kleinere segmenten en beperk de toegang van aanvallers tot specifieke delen. Lateraal verplaatsen wordt hierdoor een stuk lastiger.
- Sterke authenticatie – Maak het aanvaller moeilijk om toegang te krijgen tot accounts en gebruik multi-factor authenticatie (MFA).
- Detectie van verdachte activiteit – Monitor je netwerk continu en spoor verdachte activiteiten vroegtijdig op.
Beveiliging tegen Lateral Movement: Wat zijn de beste tools?
Er zijn verschillende tools en software-oplossingen beschikbaar die helpen bij de verdediging tegen lateral movement, waaronder:
- Endpoint Detection and Response (EDR) om verdachte activiteit te signaleren en te stoppen.
- Behavioral Analytics Tools die afwijkingen in gebruikersgedrag detecteren.
- Zero Trust Beveiliging om de netwerktoegang van iedere gebruiker of applicatie te beperken.
Zet de juiste combinatie van deze tools in en verklein je de kans op een succesvolle aanval via lateral movement. Het gebruik van geavanceerde detectietools sluit ook aan bij de NIS2 vereisten voor incidentdetectie en -respons.
Lateral Movement een basis voor jouw beveiligingsstrategie
Lateral movement is een techniek waarmee aanvallers zich onopgemerkt door een netwerk verplaatsen, met als doel toegang verkrijgen tot kritieke gegevens of systemen. Het begrijpen van deze techniek en de risico’s is een belangrijke basis voor je beveiligingsstrategie. Segmenteer je netwerk, beperk je gebruikersrechten en detecteer verdachte activiteiten zo snel mogelijk. Alleen dan kun je de kans op een aanval via lateral movement aanzienlijk verkleinen.
De beveiligingsstrategie die het beste past, varieert per organisatie, afhankelijk van de gevoeligheid van de gegevens en de noodzaak om te voldoen aan wetgeving zoals NIS2. Het is altijd verstandig om je omgeving grondig in kaart te brengen. Hierdoor krijg je inzicht in de huidige status van je ICT-omgeving en schat je beter in wat voor jou acceptabel is. Vaak leiden zelfs kleine kortetermijnoplossingen tot aanzienlijke verbeteringen. Laat een security scan uitvoeren uitvoeren en ontdek welke stappen je neemt om je beveiliging te versterken.